Maxaa Dhacaya Haddii Aad Maalin Walba Biyo Badan Cabto?
Biyaha waa nolosha aasaasigeeda, waana sheyga ugu badan ee jirkeennu ka kooban yahay. Qiyaastii 60% jirka bini'aadamka waa biyo, taasoo muujineysa muhiimadda ay leeyihiin. Waxaa la og yahay in cabitaanka biyaha uu leeyahay faa'iidooyin tiro badan sida in uu jirka nadiifiyo, dheefshiidka hagaajiyo, iyo in uu maqaarka ka dhigo mid dhalaalaya.
Laakiin su’aasha muhiimka ah ee maskaxdaada ku soo dhici karta waa: Maxaa dhacaya haddii aad biyo badan cabto maalin walba? In kasta oo biyo cabbiddu ay tahay wax wanaagsan, haddana cabitaan xad-dhaaf ah wuxuu keeni karaa dhibaatooyin caafimaad. Maqaalkan, waxaan si qoto dheer u eegi doonnaa saamaynta ay leedahay cabitaanka biyo badan iyo sida aad isu dheellitiri karto.
---
1. Waa Immisa Qaddarka Biyaha ee Jirka Uu U Baahan Yahay?
Inta biyaha ee qofku u baahan yahay maalin walba way kala duwan tahay iyadoo ku xiran da'da, miisaanka, heerka jimicsiga, iyo cimilada deegaanka uu ku nool yahay. Si kastaba ha ahaatee, hay’ado caafimaad sida Mayo Clinic iyo The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine waxay ku taliyeen:
Ragga: Qiyaastii 3.7 litir oo u dhiganta 15 koob oo biyo ah maalintii.
Dumarka: Qiyaastii 2.7 litir oo u dhiganta 11 koob oo biyo ah maalintii.
Haddii aad si xad-dhaaf ah uga badato qaddarkan, waxaa jirta suurtagalnimada in aad la kulanto waxyeellooyin caafimaad.
---
2. Faa'iidooyinka Cabitaanka Biyaha Badan
Biyaha badan cabbiddu waxay leedahay faa'iidooyin badan, gaar ahaan haddii aad biyo ku filan cabtid, laakiin aan xad-dhaafin. Qaar ka mid ah faa'iidooyinka waxaa ka mid ah:
a) Jirka Oo La Nadiifiyo
Biyaha waxay caawiyaan in sunta iyo haraadiga jirka laga saaro iyada oo loo marayo kaadida iyo dhididka. Tani waxay hoos u dhigaysaa halista cudurrada kelyaha iyo sonkorta dhiigga oo sare u kaca.
b) Maqaarka Oo Dhalaalaya
Haddii aad biyo badan cabto, maqaarkaaga wuxuu noqdaa mid jilicsan, qoyan, oo ka yar xajiinta iyo dildillaaca. Biyaha waxay caawiyaan in jirka uu haysto qoyaanka maqaarka, taasoo yareynaysa gabowga hore.
c) Miisaanka Oo Laga Dhimo
Biyo badan cabbiddu waxay kaa caawin kartaa dhimista miisaanka, sababtoo ah waxay buuxinaysaa caloosha, taasoo hoos u dhigaysa dareenka gaajada.
d) Dheefshiidka Oo Hagaaga
Haddii aad biyo badan cabto, xanuunka caloosha, calool fadhiga (constipation), iyo dheefshiidka liita way yaraadaan. Biyaha waxay fududeeyaan shaqada mindhicirada, taasoo ka hortageysa xanuunada la xiriira caloosha.
e) Maskaxda Oo Firfircoon
Biyaha waxay muhiim u yihiin maskaxda, waxayna caawiyaan in ay si sax ah u shaqeyso. Cilmi-baarisyo la sameeyey waxay muujinayaan in cabitaanka biyo badan uu yareeyo daalka maskaxda, isla markaana sare u qaado feejignaanta iyo xusuusta.
---
3. Halista Cabitaanka Biyaha Badan
Haddii aad aad u badiso biyaha aad cabayso maalintii, waxay sababi kartaa dhibaatooyin caafimaad oo halis ah. Qaar ka mid ah waxyeellooyinka waxaa ka mid ah:
a) Sunta Biyaha (Water Intoxication)
Marka aad cabto biyo badan muddo gaaban, waxay sababi kartaa in heerka sodium-ka jirka uu hoos u dhaco, xaaladdan waxaa loo yaqaannaa hyponatremia. Marka heerka sodium-ka uu aad u yaraado, waxay saameyn ku yeelan kartaa shaqada maskaxda, taasoo sababi karta:
Madax xanuun
Wareer
Hurdo la'aan
Lallabbo iyo matag
Dhimasho (haddii aad cabto biyo aad u badan waqti yar gudihiis)
Tusaale ahaan, waxaa la arkay dad ka qeybgalaya tartamada orodka ama jimicsiga adag oo biyo badan cabay, kadibna la ildarnaaday sunta biyaha.
b) Kelyaha Oo Xad-dhaaf U Shaqeeya
Kelyaha ayaa mas'uul ka ah in ay biyaha xad-dhaafka ah ka saaraan jirka. Haddii aad biyo aad u badan cabto, kelyahaagu waxay ku shaqeynayaan si xad-dhaaf ah, taasoo horseedi karta daal iyo dhibaatooyin kale.
c) Kaadida Oo Badata
Biyo badan cabbiddu waxay sababi kartaa in aad si joogto ah musqusha u aaddo. Haddii aad habeenkii dhowr jeer u toosto kaadida, waxay carqaladeyn kartaa hurdadaada, taasoo hoos u dhigaysa tamartaada maalintii.
d) Dhiigga Oo hoos u Dhaco (Low Blood Pressure)
Marka biyaha aad u badan la cabo, cadaadiska dhiigga ayaa hoos u dhici kara. Tani waxay keeni kartaa dareen daal, madax wareer, iyo tabar darri.
---
4. Sidee Loo Dhex Dhexaadiyaa Cabitaanka Biyaha?
Si aad uga fogaato dhibaatooyinka ka dhasha cabitaanka biyo badan, raac talooyinkan:
Ha cabbin biyo badan muddo gaaban gudaheed.
U fiirso calaamadaha jirkaaga – haddii aad dareento harraad, cab biyo, laakiin ha iska qasbin.
Biyo cab intii aad u baahan tahay, laakiin ha ka badin qiyaasta caadiga ah ee jirkaagu u baahan yahay.
Haddii aad jimicsi sameyneyso ama aad cimilada kulul ku sugan tahay, cab biyo ku filan, balse si tartiib ah.
Iska ilaali cabitaanka biyo aad u badan ka hor intaadan seexan, si aad uga fogaato hurdada oo carqalowda.
---
Gunaanad
Biyaha waa qeyb muhiim ah oo nolosha ka mid ah, waana lama huraan in la cabo biyo ku filan maalin kasta. Laakiin waa muhiim in la fahmo in cabitaanka biyo badan uu keeni karo dhibaatooyin caafimaad. Sidaas darteed, waa in aad xaddido cabitaankaaga, adigoo dheellitirka u sameynaya baahida jirkaaga.
Xasuusnow: wax kasta oo xad-dhaaf la gaarsiiyo, xitaa haddii ay yihiin kuwo caafimaad leh, waxay noqon karaan waxyeello. Marka, cab biyo si dhexdhexaad ah si aad u hesho faa'iidooyinka ugu badan adigoon halis galin caafimaadkaaga.
0 Comments