Cunntooyinka Suxuurta U Fiican:
 |
| Saxuurta |
Suxuurtu waa cunto aad muhiim u ah bisha Ramadaan, maadaama ay qofka siiso tamar uu maalinta ku soomo. Cuntooyinka la cuno waqtiga suxuurta waxay saameyn weyn ku yeeshaan sida jidhku u adkaysto soonka. Waxaa muhiim ah in la doorto cuntooyin caafimaad leh, biyo badan leh, tamar si tartiib ah u sii daaya, iyo kuwo ka caawiya qofka in aanu si fudud u dareemin gaajo ama oon maalinta oo dhan.
Maqaalkan, waxaan ku falanqayn doonnaa cuntooyinka ugu fiican ee suxuurta lagu cuni karo, faa’iidooyinkooda, iyo sida loo diyaariyo cunto suxuur oo awood badan leh.
Maxay Tahay Muhiimadda Suxuurta?
Suxuurtu waa quraacda soonka kahor la cunayo, waana sunnada Nabi Muxamed (NNKH). Faa’iidooyinka suxuurta waxaa ka mid ah:
- Waxay kordhisaa tamarta jirka: Cuntooyinka la cuno suxuurta waxay caawiyaan qofka inuu helo tamar ku filan oo uu maalinta ku soomo.
- Waxay yareysaa gaajada iyo daalka: Haddii si sax ah loo doorto cuntooyinka la cuno, qofka wuu adkeysan karaa inta uu soonka socdo.
- Waxay ka caawisaa jidhka inuu haysto biyo ku filan: Cuntooyinka qani ku ah biyaha iyo nafaqada waxay ka hortagaan fuuqbaxa.
- Waxay ilaalisaa caafimaadka dheefshiidka: Cunista suxuur caafimaad leh waxay ka hortagtaa calool xanuunka iyo saxaro xumada inta lagu jiro bisha Ramadaan.
Cuntooyinka Ugu Fiican Ee Suxuurta
Si looga fogaado gaajo iyo daal xad dhaaf ah, waxaa muhiim ah in la cuno cuntooyin nafaqo leh. Hoos waxaa ku qoran cuntooyinka ugu habboon ee suxuurta:
1. Cuntooyinka Karbohaydraytka Dheer Leh
Karbohaydraytka dheer wuxuu caawiyaa sii deynta tamarta tartiib tartiib ah, taasoo qofka ka caawisa inuu maalinta oo dhan dareemo firfircooni. Cuntooyinka ay ka mid yihiin:
- Baastada aan laga sifeyn
- Burka aan sifeysnayn (whole wheat bread)
- Bariiska buniga ah
- Jiidka iyo boorashka (Oats)
- Qamadi aan sifeysnayn
Cuntooyinkaan waxay sii deynayaan tamar si tartiib ah, taasoo ka hortagaysa in qofku si fudud u dareemo daal iyo gaajo maalinta oo dhan.
2. Cuntooyinka Borotiinka Sare Leh
Borotiinka wuxuu muhiim u yahay koritaanka jirka iyo ilaalinta muruqyada. Haddii la cuno cunto borotiin sare leh suxuurta, waxay qofka siinaysaa tamar dheer. Cuntooyinka borotiinka sare leh waxaa ka mid ah:
- Ukunta
- Hilibka lo’da iyo digaagga (ee aan baruur badan lahayn)
- Kalluunka sida salmon iyo tuna
- Digirta, lentils, iyo chickpeas
- Caanaha iyo waxyaabaha laga sameeyo sida yogurt iyo farmaajo
Cuntooyinkaan waxay si fiican uga caawinayaan qofka in uu tamar ku sii heysto maalinta.
3. Cuntooyinka Dufanka Fiican Leh
Dufanka caafimaadka leh wuxuu jidhka siisaa tamar, wuxuuna ka caawiyaa in qofku dareemo dhereg muddo dheer. Cuntooyinka ay ka mid yihiin:
- Avocado
- Lawska iyo looska
- Saliidda saytuunka (Olive oil)
- Saliidda qumbaha (Coconut oil)
- Miraha iyo iniinyaha (Chia seeds, flax seeds, sunflower seeds)
Dufanka caafimaadka leh waxay muhiim u yihiin xasilinta tamarta jirka inta lagu jiro maalinta.
4. Khudaarta iyo Miraha Qani Ku Ah Biyaha
Cuntooyinka qani ku ah biyaha waxay ka caawiyaan jirka inuu biyo haysto inta lagu jiro soonka. Khudaarta iyo miraha ugu fiican ee biyaha leh waa:
- Qajaar (Cucumber)
- Qare (Watermelon)
- Cambaha (Mango)
- Canbaha (Oranges)
- Tufaaxa (Apples)
- Yaanyada (Tomatoes)
Waxay sidoo kale leeyihiin fiitamiino muhiim ah oo jirka ka caawiya inuu firfircoonaado.
5. Cabitaannada Biyaha Badan
Waxaa aad muhiim u ah in suxuurta lagu cabbo biyo ku filan si looga hortago fuuqbaxa maalinta oo dhan. Cabitaannada ugu fiican waxaa ka mid ah:
- Biyaha caadiga ah
- Caanaha
- Cabitaanada khudaarta laga sameeyay
- Shurbadda sida maraq digaag ama maraq khudaar
Waxaa fiican in laga fogaado cabitaannada sonkorta badan leh sida cabitaanka fudud (soda) iyo cabitaannada tamarta leh, maadaama ay keeni karaan fuuqbax.
Cuntooyinka Suxuurta Laga Fogaado
Waxaa jira cuntooyin sababi kara gaajo, oon, iyo daal badan inta lagu jiro maalinta. Cuntooyinka laga fogaado waxaa ka mid ah:
- Cuntooyinka aadka u cusbaysan: Waxay keeni karaan fuuqbax.
- Cuntooyinka shiilan iyo dufanka badan: Waxay keeni karaan xanuun caloosha iyo daal.
- Macmacaanka badan leh: Sonkortu waxay keentaa tamar degdeg ah, laakiin way yaraanaysaa si dhaqso ah, taasoo qofka dareensiisa daal iyo gaajo.
- Cabitaannada kafeynta leh (Shaah & Qaxwo): Waxay kordhiyaan fuuqbaxa sababtoo ah waxay dareere badan ka saaraan jirka.
Talooyin Muhiim ah oo La Xasuusto Marka la Diyaarinayo Suxuurta
- Cun cunto isku dheelitiran: Isku dar karbohaydrayt, borotiin, dufan caafimaad leh, iyo khudaar.
- Cab biyo badan: Ugu yaraan 2-3 koob oo biyo ah cab suxuurta kahor.
- Ka fogaaw cuntooyinka cusbada iyo sonkorta badan leh si looga hortago oon badan maalinta.
- Ku dar miraha iyo khudaarta qani ku ah biyaha si jirku biyo ku filan u helo.
- U seexo si fiican: Hurdadu waxay ka caawisaa jirka inuu si fiican u dheefshiido cuntooyinka suxuurta.
Tusaale Cunto Suxuur oo Caafimaad Leh
1. Suugo digir iyo baasto whole wheat ah + koob caano
2. Boorash (oats) malab lagu daray + midho tufaax ah
3. Ukun shiilan oo saliid saytuun lagu kariyay + rooti whole wheat ah + avocado
4. Hilib la dubay + bariis bunni ah + yaanyo iyo basasha shiidan
5. Saliid saytuun lagu rusheeyay suugo khudaar ah + koob caano ama yogurt
Cuntooyinkaan waxay caawinayaan qofka in uu maalinta oo dhan tamar dareemo.
Gunaanad
Suxuurtu waa cunto muhiim u ah soonka, waxaana laga rabaa qofka inuu cuno cuntooyin nafaqo leh si uu maalinta u adkaysto. Doorashada cuntooyinka karbohaydrayt dheer leh, borotiinka caafimaadka leh, iyo cabitaannada biyaha badan ayaa qofka ka caawinaya inuu soonka si sahlan u gutto. Ka fogow cuntooyinka cusbada badan, sonkorta badan, iyo cabitaannada kafeynta leh si aad uga fogaato fuuqbaxa iyo gaajada xad dhaafka ah.
Haddii aad raacdo talooyinkan, waxaad heli doontaa suxuur caafimaad leh oo tamar badan leh!
0 Comments